CỔNG THÔNG TIN – NVH LIBRARY'S PORTAL
Cuối năm 1972, khi cả nước Mỹ đang hướng về một thỏa thuận hòa bình với Việt Nam, phóng viên Tạp chí Life đã tới thăm Massilon, một thị trấn nhỏ thuộc bang Ohio, để tìm hiểu suy nghĩ, tâm trạng của người dân nơi đây, đặc biệt là những gia đình có con em đi lính ở Việt Nam. Phóng sự ảnh của John Olson và Bill Ray đăng trên Life số ra ngày 10/11/1972 đã lột tả sự vô nghĩa của chiến tranh và nỗi đau mà nó gây ra cho nhân dân hai nước Việt Nam – Hoa Kỳ.
Trong cuốn sách “Tàn phá bởi chiến tranh” (War torn) xuất bản tại Mỹ năm 2002, 9 nữ phóng viên của các hãng tin Mỹ từng đến Việt Nam đưa tin về chiến tranh đã kể lại một cách thẳng thắn những trải nghiệm của họ khi còn là những phóng viên hiện trường trẻ tuổi sống và làm việc tại miền Nam Việt Nam thời chiến.
Cuối năm 1972, trong khi Hoa Kì khấp khởi hướng về một thỏa thuận cho cuộc chiến Việt Nam, nhiều phụ nữ Mỹ cảm thấy nỗi lo sợ len lỏi trong chính niềm hi vọng rất đặc biệt của họ.
Trong thời điểm chuyển giao tháng 4 – tháng 5 năm 1975, người dân miền Nam Việt Nam đã đón nhận cuộc sống mới của mình như thế nào? Chúng tôi giới thiệu với bạn đọc hai bài tường thuật tình hình Đà Nẵng và Sài Gòn trên Tạp chí Time số ra ngày 5/5/1975.
Ngay cả mục tiêu cuối cùng của những người Cộng sản là thống nhất với miền Bắc có lẽ sẽ phải chờ một thời gian chuyển tiếp khá dài, khoảng 3 đến 5 năm. Chính bà Nguyễn Thị Bình tuần trước cũng nhấn mạnh rằng những khác biệt Bắc-Nam “trong lĩnh vực kinh tế và chính trị” sẽ cần “một khoảng thời gian nhất định để thực hiện thống nhất”.
Những người tị nạn Việt Nam đã tới điểm đến đầu tiên của họ ở Mỹ: Trại Pendleton ở Nam California. Những tiểu thương và quan chức Sài Gòn, khuôn mặt hằn rõ sự mệt mỏi và đau khổ, những người vợ mím môi cố kìm nước mắt, những đứa con ngơ ngác dưới ánh nắng chói chang, xếp hàng vào trại.
Hành động cuối cùng của Mỹ trong thảm kịch Việt Nam đe dọa chia rẽ sâu sắc người Mỹ. Phần lớn, họ hoan nghênh những nỗ lực của Chính phủ trong việc cứu sống những người tị nạn. Nhưng họ phản ứng một cách thận trọng và hoài nghi, những mối lo ngại chính đáng về kinh tế xen lẫn nỗi sợ hãi phân biệt chủng tộc và bài ngoại, trước tin tức rằng hàng nghìn người tị nạn sẽ được đưa đến Hoa Kỳ.
Lực lượng Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã được giao một nhiệm vụ nguy hiểm: di tản những người Mỹ và người miền Nam Việt Nam cuối cùng khỏi Sài Gòn bằng trực thăng. Giờ đây, quân đội và đám công chức còn phải làm một việc nữa cần thiết nhưng ngán ngẩm: quản lý và sắp xếp chỗ ở cho khoảng 120.000 người tị nạn miền Nam Việt Nam.
Sau khi [chính quyền Việt Nam Cộng hòa ở] Sài Gòn đầu hàng, Tạp chí TIME đã hỏi một số người Mỹ có liên quan chặt chẽ đến cuộc chiến ở Việt Nam, với tư cách là người lập kế hoạch hoặc người tham gia trực tiếp, là nhà phê bình hay người chịu thương vong, về phản ứng của họ trước chiến thắng của phe Cộng sản, cũng như suy nghĩ của họ về ý nghĩa của cuộc xung đột kéo dài suốt một thế hệ.
Đây là bản dịch bài diễn văn của Tổng thống Mỹ Gerald Ford đọc trước Lưỡng viện Quốc hội Mỹ ngày 10/4/1975, phần nói về vấn đề Việt Nam và Campuchia, đăng trên tạp chí Chính luận số 3364 ngày 13/4/1975. Bài phát biểu toát lên hai vấn đề: Một là tình hình ở Nam Việt Nam và Campuchia đứng trước nguy cơ sụp đổ. Hai là Ford kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ duyệt gói viện trợ trên 700 triệu USD cho chính quyền Nguyễn Văn Thiệu và viện trợ khẩn cấp cho chính quyền Saukham Khoy ở Campuchia.
