CỔNG THÔNG TIN – NVH LIBRARY'S PORTAL
Một bản ghi nhớ do Văn phòng Ước tính Quốc gia (Office of National Estimates) gửi cho quyền giám đốc tình báo trung ương ngày 28/8/1963. Đây có thể coi như bản thiết kế một chính phủ mới nhằm thay thế chính phủ Ngô Đình Diệm, với miêu tả tương đối chi tiết về nhân sự.
Bức tranh toàn cảnh về quá trình can thiệp của Mỹ, đặc biệt là của CIA, trong các diễn biến chính trị ở miền Nam Việt Nam từ sau Hiệp định Geneva năm 1954 cho tới khi Ngô Đình Diệm bị đảo chính và ám sát tháng 11/1963
Phaolô Cao Văn Luận (1908 – 1986) là một giáo sư, linh mục Công giáo, người tham gia sáng lập và là Viện trưởng Viện Đại học Huế thời kỳ 1957-1963. Năm 1972, ông viết cuốn hồi ký “Bên giòng lịch sử – Hồi ký 1940-1965”, tiết lộ nhiều thông tin chi tiết về giai đoạn này. Chúng tôi xin trích đăng chương “Cuộc đảo chánh và cái chết của Tổng thống Diệm” trong cuốn hồi ký, qua đó làm rõ vai trò của Mỹ và CIA trong vụ lật đổ chế độ họ Ngô.
Câu chuyện về âm mưu của anh em Diệm – Nhu chỉ đạo tổ chức đảo chính, ám sát ông Sihanouk, lúc này là Thái tử – Quốc trưởng Campuchia, vì cho rằng Sihanouk “xa rời” với miền Nam, có biểu hiện thân miền Bắc – Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Trung Quốc.
Một số tài liệu giải mật từ Thư viện Tổng thống John F. Kennedy (Boston, Hoa Kỳ), trong đó cho thấy nguyên nhân Mỹ muốn loại bỏ Diệm, tính toán của Mỹ trước và sau đảo chính, và vai trò, thái độ của Mỹ về cuộc đảo chính.
Hồi tháng 8/1963, một nhân viên chính thức của Bộ Ngoại giao Mỹ đã khuyến cáo nên lật đổ Tổng thống Ngô Đình Diệm nếu ông này bắt đầu cuộc thương thuyết với Bắc Việt. Chính tờ báo “Chicago Sun Times” đã tiết lộ vụ này ngày 23/6/1971 vừa qua.
Sáng ngày 16 tháng 3, Ngài Phạm Quỳnh nói với tôi rằng Ngài vừa có một buổi yết kiến rất quan trọng vào chiều tối ngày hôm trước, trong đó Đức Kim Thượng Bảo Đại đã bày tỏ quyết định tự đảm đương mọi trách nhiệm liên quan tới công việc của Nhà nước An Nam Độc lập. Đức Kim Thượng mong muốn thành lập một Chính phủ lớn mạnh mà chính Đức Kim Thượng sẽ làm chủ toạ. Bản thân Ngài Thượng thư cũng đã từng nghĩ đến việc cần phải thực hiện một cuộc đại cải tổ, nhưng Ngài muốn nó diễn ra theo từng giai đoạn.
4h30 chiều ngày 10 tháng 3, Đại uý Arai đến để đưa tôi cùng Lãnh sự Watanabe tới Kinh thành Huế. Đức Kim Thượng Bảo Đại dĩ nhiên đã kiên nhẫn đợi chúng tôi sau sự kiện diễn ra đêm trước đó. Khi chúng tôi đến nơi, Ngài đã ngay lập tức tiếp đón chúng tôi trong Phòng Yết kiến Chính thức và chỉ có mình Phạm Quỳnh cùng tham dự.
Masayuki Yokoyama là một nhà ngoại giao Nhật Bản. Trong Thế chiến II, ông đóng vai trò là cố vấn kinh tế của Đại sứ Nhật tại Đông Dương, và là Giám đốc Trung tâm Văn hóa Nhật ở Sài Gòn. Sau khi Nhật đảo chính Pháp tháng 3 năm 1945, ông trở thành đầu mối liên hệ giữa Chính phủ Nhật và chính phủ mới của Hoàng đế Bảo Đại, với chức danh là Khâm sứ tạm thời và Cố vấn cho Chính phủ An Nam.
Masayuki Yokoyama là một nhà ngoại giao Nhật Bản. Trong Thế chiến II, ông đóng vai trò là cố vấn kinh tế của Đại sứ Nhật tại Đông Dương, và là Giám đốc Trung tâm Văn hóa Nhật ở Sài Gòn. Sau khi Nhật đảo chính Pháp tháng 3/1945, ông trở thành đầu mối liên hệ giữa Chính phủ Nhật và chính phủ mới của Hoàng đế Bảo Đại, với chức danh là Khâm sứ tạm thời và Cố vấn cho Chính phủ An Nam.
![Tường thuật cuộc đảo chính và cái chết của Ngô Đình Diệm [1]](https://thuviennguyenvanhuong.vn/wp-content/uploads/2023/11/6958376528_cb5fb74346_o.jpg)
