Thập niên 1960 là thời kỳ bộc lộ hàng loạt các xu hướng văn hóa và chính trị đan xen trên toàn cầu. Trên thực tế, “Thập kỷ văn hóa” này bắt đầu vào khoảng năm 1963 với vụ ám sát John F. Kennedy và kết thúc vào khoảng năm 1974 với vụ bê bối Watergate.
“Những năm sáu mươi”, như được biết đến trong các công trình nghiên cứu và trong văn hóa đại chúng, là một thuật ngữ được sử dụng bởi các nhà sử học, nhà báo và các học giả khác. Một số người hoài nhớ về thời kỳ này với những cuộc cách mạng về chuẩn mực xã hội liên quan đến trang phục, âm nhạc, chất kích thích, tính dục, lối sống, và phương pháp giáo dục; một số người khác phê phán thập kỷ này với những biểu hiện thái quá, khoa trương và suy đồi. Thập niên sáu mươi cũng được gọi tên “Swinging Sixties” (tạm dịch: Những năm 60 phiêu) vì sự sụp đổ hoặc nới lỏng các điều cấm kị xã hội đặc biệt liên quan đến phân biệt chủng tộc và phân biệt giới tính xảy ra trong thời gian này, nhưng cũng vì sự nổi lên của nhiều dòng nhạc; từ một cuộc phục hưng âm nhạc dân gian, đến cuộc cách mạng Beatles, đến những ca từ sâu sắc của Bob Dylan và Paul Simon. Tất cả các chuẩn mực đều bị phá vỡ, đặc biệt là liên quan đến quyền công dân và kỳ vọng về những cuộc chiến vô nghĩa.
Tại Mỹ, đáp lại các chiến dịch bất tuân dân sự từ các nhóm xã hội, Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy đã thúc đẩy cải cách xã hội. Vụ ám sát Kennedy năm 1963 là một cú sốc. Những cải cách tự do cuối cùng cũng được thông qua dưới thời Tổng thống Lyndon B. Johnson bao gồm các quyền dân sự cho người Mỹ gốc Phi và chăm sóc sức khỏe cho người già và người nghèo. Mặc dù đã tiến hành các chương trình cải cách xã hội trên diện rộng hướng tới xóa nghèo và chống kỳ thị chủng tộc, song Johnson ngày càng bị giới Tân Tả trong và ngoài nước lên án. Sự can thiệp bạo lực của Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam đã làm những người biểu tình trên toàn cầu phẫn nộ. Việc Martin Luther King Jr. bị ám sát khi đang hoạt động với những người thu gom rác bị trả lương thấp ở Tennessee và phong trào phản đối Chiến tranh Việt Nam, và phản ứng của cảnh sát đối với những người biểu tình của Hội nghị Quốc gia Dân chủ năm 1968, đã định nghĩa nền chính trị bạo lực ở Hoa Kỳ.
(lược dịch từ Wikipedia)
*****
Thư viện Nguyễn Văn Hưởng trân trọng giới thiệu với độc giả một số cuốn sách viết về Thập niên 60, trong đó có nhiều đoạn đề cập đến tình hình ở Việt Nam.
The Sixties Unplugged: A Kaleidoscopic History of a Disorderly Decade / DeGroot, Gerard J.
1968 in America: Music, Politics, Chaos, Counterculture, and the Shaping of a Generation / Kaiser, Charles.
The movement and the sixties / Terry H. Anderson.
The Sixties: Years of Hope, Days of Rage / Gitlin, Todd.