CỔNG THÔNG TIN – NVH LIBRARY'S PORTAL
Mặc dầu bao sự bạc đãi trả lại, Thầy rất yêu nghề, yêu trẻ, vẫn cố lợi dụng mọi hoàn cảnh có thể hoạt động cho các việc ích quốc lợi dân. Từ các em học sinh đến đồng bào các giới đã tìm hiểu Thầy và mến phục qua các cuộc diễn thuyết, nói chuyện, soạn giảng các bài quốc văn bằng lối nghị luận, thi ca đầy ý nghĩa, kích thích thâm trầm làm thức tỉnh mọi người trong cái nhục vong quốc.
Cuộc đấu cờ người ở miền núi phía Bắc Việt Nam, vở tuồng Trung Hoa, buổi hát chầu văn, cảnh sinh hoạt thanh bình trên sông Hương… là những cảnh tượng sinh động được nhà báo Mỹ Maynard Owen Williams miêu tả trong phóng sự ảnh “By Motor Trail Across French Indochina” đăng trên tạp chí National Geographic số tháng 10 năm 1935, các trang 487-534
Bài phân tích tình hình chính trị rối ren ở Việt Nam năm 1950 của nhà báo Andre Laguerre, đăng trên Tạp chí LIFE số ra ngày 28/8/1950. Nổi lên qua bài viết là tinh thần chống Pháp của nhân dân Việt Nam, sự xung đột gay gắt giữa các phe phái và sự xâm nhập của Hoa Kỳ vào Đông Dương, bắt tay với Pháp để khởi đầu cuộc chiến chống Cộng sản.
Sau khi thống nhất được cả ba Kỳ, vua Gia Long sức[ii] các tỉnh làm đường thiên lý, đi từ Lạng Sơn tới Gia Định, hai bên đường phải trồng cây. Ở Trung Kỳ, cây trồng là cây mù u (callophyllum inophyllum). Nhưng con đường thiên lý ấy không được hoàn hảo, bị các sông cắt ngang làm nhiều đoạn, phải dùng đò ngang; lại cũng bị núi ngăn – như núi Hải Vân – phải đặt đá làm thành bực để trèo lên và trèo xuống.
Những tấm bưu ảnh độc đáo về đời sống thương mại và thủ công Việt Nam đầu thế kỷ XX, trích từ cuốn sách “L’Indochine en cartes postales” của tác giả Jean Noury, NXB Publi-fusion xuất bản năm 1992.
Trong hệ thống nhà tù của thực dân Pháp, nhà tù ở Guyane – một tỉnh hải ngoại của Pháp ở Nam Mỹ – có lẽ là nơi ít được nhắc đến. Các tù nhân An Nam bị đưa sang Guyane từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX là những người tham gia các phong trào khởi nghĩa chống Pháp, hoặc cả thường phạm bị lưu đầy biệt xứ.
Hơn hai mươi năm qua, tôi đã có một trải nghiệm tuyệt vời khi nghiên cứu tài liệu cho sự kiện mà tôi gọi là “Cuộc săn chuột vĩ đại ở Hà Nội”, một chiến dịch ảo tưởng của chính quyền thuộc địa Pháp nhằm loại bỏ lũ chuột mang bệnh dịch hạch khỏi hệ thống cống rãnh của Hà Nội.
Bài viết “Ghi chép về Hội Lim” của tác giả Jean François đăng trên Tuần san Indochine số 81, thứ Năm ngày 19 tháng 3 năm 1942 cung cấp cho chúng ta nhiều thông tin quý báu: từ những câu hát huê tình được chép lại đến lý do tại sao nhà chức trách thời ấy phải cấm mở hội do lo sợ ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục.
Đây là luận án tiến sỹ sau 5 năm nghiên cứu của nữ trí thức trẻ người Pháp, Amandine Dabat, hậu duệ Hoàng đế Hàm Nghi. Tác giả cung cấp cho chúng ta một cái nhìn mới về vấn đề lịch sử chưa từng được đề cập: cuộc sống và trước tác của Hoàng đế Hàm Nghi khi bị lưu đày.
Bản dịch phần về Việt Nam trong tác phẩm nhan đề European Settlements in the Far East (tạm dịch: Châu Âu thiết lập thuộc địa ở Viễn Đông) của Smith D. Warres, ấn hành tại New York vào năm 1900
