Skip to content
  • ĐĂNG KÝ LÀM THẺ
  • ĐĂNG KÝ TẢI TÀI LIỆU SỐ
Thư viện Nguyễn Văn Hưởng

Thư viện Nguyễn Văn Hưởng

CỔNG THÔNG TIN – NVH LIBRARY'S PORTAL

  • Trang chủ
  • Giới thiệu
    • Giới thiệu thư viện
    • Đội ngũ nhân sự
    • Liên hệ
    • Báo chí
    • Tuyển dụng
  • Dịch vụ thư viện
    • Câu hỏi thường gặp
    • Bảng giá dịch vụ
    • Đăng ký làm thẻ
    • Đăng ký tài khoản Thư viện số
  • Tài nguyên
    • Blog tư liệu
    • Xuất bản
    • Tin tức
  • Danh mục sách
  • Thư viện số
  • Trưng bày trực tuyến
  • Toggle search form
  • Tường thuật Ngày Độc lập trên báo Trung Bắc Chủ Nhật Blog tư liệu
  • Mật vụ dưới thời Ngô triều Blog tư liệu
  • Thời kỳ bất ổn của Liên Xô: Từ cải cách đến tan rã Blog tư liệu
  • Sự kiện Nhật đảo chính Pháp tháng 3 năm 1945 qua Hồi ký Đại sứ Nhật Masayuki Yokoyama (Kỳ 2) Blog tư liệu
  • 7, 8, 9 điểm hòa bình Blog tư liệu
  • Tội phản quốc của tên Việt gian Quản Dưỡng với cuộc nổi dậy của dân chúng Hà Đông Blog tư liệu
  • Nhịp sống Chợ Lớn xưa qua ký họa của nhà du hành Pháp Blog tư liệu
  • Giới thiệu sách: The Culture of South-East Asia Blog tư liệu
  • Trương Định: vị anh hùng kháng Pháp kiên trung Blog tư liệu
  • Lịch sử hồ Tây và hồ Trúc Bạch Blog tư liệu
  • Ngựa và voi trong tín ngưỡng của người An Nam Blog tư liệu
  • Ngày 9/10/1954, Quân đội nhân dân Việt Nam đã tiếp thu hoàn toàn Thủ đô Hà Nội Blog tư liệu
  • Tù binh của quá khứ Blog tư liệu
  • GIỚI THIỆU SÁCH: The great Hanoi rat hunt Blog tư liệu
  • Hơn hai thế kỷ nhộn nhịp Chợ Lớn – Sài Gòn Blog tư liệu

Hoa ngày Tết

Posted on 23/02/2023 By editor No Comments on Hoa ngày Tết

Thạch Lam   

Với ngày Xuân đầm ấm, với màu bánh chưng xanh, màu xác pháo đỏ, phải có màu đỏ thắm của bông thược dược, màu vàng rực của bông hoa cúc, hay màu đào tươi của những cánh hoa đào. Bông hoa là một cái trang sức vui tươi, để làm những ngày Tết thêm vẻ mặn mà, và cái vui trong lòng người ta thêm đằm thắm… Tạp chí Phương Đông xin giới thiệu với bạn đọc tản văn “Hoa ngày Tết” của nhà văn Thạch Lam, đăng trên tuần báo “Phong hóa” số 134, ngày 30/1/1935. 

Hoa xưa nay vốn là bạn với người. Bông hoa, đối với người ta, là một cái biểu hiện nhiều ý nghĩa. Màu hoa tươi làm cho vui mắt, hương hoa thanh cao, cánh hoa mỏng mảnh nhắc người ta nhớ đến sự không bền của những vẻ đẹp, màu tươi trong vũ trụ.

Người ta thường đem bông hoa ví với người thiếu nữ: cũng một vẻ đẹp, cũng một thanh hương, cũng một kiếp mong manh như thế. Nhưng, người xưa, trước cành mai nở trong gió đông, trước những cánh hoa trắng muốt như tuyết điểm, cái cảm giác còn sâu xa hơn khi đứng trước một người con gái đẹp, cái cảm giác phiền phức, ngậm ngùi, lẫn tiếc, lẫn thương. Người và hoa cùng nhau liên lạc, cùng một linh hồn, cái vẻ trong sạch, thanh cao của hoa là cái tuyệt đích thanh cao, trong sạch của người đời.

Nhà họa sĩ Nhật Outamaro có vẽ một bức tranh người và hoa tuyệt đẹp. Một ngày mùa đông, tuyết trắng phủ đầy thềm, một cô con gái tư lự, mơ màng trước giỏ hoa cúc nở. Cô định, sáng sớm nay, ra ngắt mấy bông cúc để trang điểm căn phòng ấm áp, mền gấm với lửa than. Lòng cô nhẹ nhàng, vui vẻ. Nhưng đến khi ngắt bông hoa nở trên tuyết, cô nhìn hoa lại sực nghĩ đến số phận mình, nghĩ đến sắc đẹp cũng mong manh như đóa hoa. Những ngày vui tươi cứ lần lượt đi không trở lại, cũng như cánh hoa kia mà tay cô để bay trước gió. Một sự buồn rầu man mác thoáng qua, khiến đôi mắt trong cô mơ màng.

Trong truyện “Liêu trai chí dị” của Tàu, hoa là những cô con gái xinh đẹp, đáng yêu, trong giỏ hoa hiện ra để sống một quãng đời ái ân đằm thắm với các nhà văn sĩ giàu tình cảm, rồi lại biến đi một đêm trăng mờ lạnh lẽo, để lại mối tiếc thương.

Các cụ ta xưa trở về già, chỉ có lấy hoa làm bạn. Ngày ngày chăm sửa giỏ lan, đời hoa lan với đời người là một: một mầm lan non mới mọc là một nguồn vui, mà cái thú tuyệt trần của các cụ là đợi chờ bông hoa lan nở, đợi cơn gió nhẹ đem đến mùi hương thoang thoảng mát của bông hoa.

Những bông hoa như thế, tuy cũng là những bông hoa vui, nhưng trong cái vui vẫn có lẫn chút buồn. Bông hoa ngày Tết của ta đây mới là những bông hoa vui thật. Ta không cần những bông hoa đó đem lại cho ta những cảm giác mơ màng, ta cũng không ước ao bông hoa sẽ hóa ra làm một người con gái xinh đẹp đến âu yếm yêu đương. Bông hoa ngày Tết phải là những bông hoa rực rỡ, nhiều màu. Với ngày xuân đầm ấm, với màu bánh chưng xanh, màu xác pháo đỏ, phải có màu đỏ thắm của bông thược dược, màu vàng rực của bông hoa cúc, hay màu đào tươi của những cánh hoa đào. Bông hoa là một cái trang sức vui tươi, để làm những ngày Tết thêm vẻ mặn mà, và cái vui trong lòng người ta thêm đằm thắm.

Đứng đầu trong các thứ hoa ngày Tết, là bông hoa thủy tiên, ở những miền có tuyết xuống, hoa thủy tiên đem theo cái màu trắng tinh và trong sạch. Hương thơm ngát, một thứ hương cao quý, làm người ta say mê. Năm cánh hoa trắng, lúc mới nở, ôm một cái nhị vàng, bông hoa hàm tiếu, như cái cười e lệ của một cô thiếu nữ thẹn thùng.

Hoa thủy tiên ngày Tết, Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ảnh: Léon Busy.
Hàng hoa thủy tiên ở chợ Đồng Xuân Hà Nội, Tết năm 1929. Phục chế ảnh màu: Đại Nam phục ảnh

Có người ví bông hoa thủy tiên như một cái đĩa bạc, chén vàng, trong chén đựng hương thơm. Câu ví ấy tuy đúng nhưng làm cho bông hoa nặng nề. Không, bông thủy tiên cũng nhẹ nhàng như bông hoa mai, cũng  mềm mại như cành hoa mai. Nhưng ngoài cái mong manh, trắng nuốt ấy, lại có thêm cái màu vàng rực rỡ và tươi của nhị hoa, lại thêm cái hương thơm cũng ngát như hương trầm ngày Tết.

Những giò hoa thì mượt và thấp: lá xanh và uốn cong – tuy đó là một sự nhân tạo – như muốn che đỡ lấy các bông hoa. Toàn thể, cái gì cũng điều hòa: hoa cũng vừa, lá không nhỏ quá, rễ trắng và đều. Hoa thủy tiên chỉ ưa cái sạch và nước trong như bông tuyết chỗ hoa ấy mọc.

Người ta biết dùng và thưởng thức hoa thủy tiên đã lâu, đến nay, hoa ấy như biểu hiện cái vui của ngày Tết. Ngày Tết không hoa thủy tiên thật kém vui, mà kém vui nhất là không được hưởng cái hương thơm ngát và cao quý của bông hoa, như nhắc ta nhớ lại những ngày vui của tết năm ngoái, năm xưa.

Mỗi khi Tết đến, chúng ta lại ước mong và trông đợi bông thủy tiên, đợi cái bông hoa trắng, cái lá xanh uốn cong, như ta trông đợi cái mái tóc đen và cái nụ cười tươi thắm của người thiếu nữ ta âu yếm.

Các loại hoa ngày Tết, Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ảnh: Léon Busy.

Dưới ánh đèn rực rỡ, ánh những ngọn nến lung lay, khói trầm thơm làm rung động cánh hoa đào. Những bông hoa màu hồng như ẩn hiện sau làn khói, cánh trắng hoa mai trập trùng trong ánh sáng; một cái quang cảnh vừa rực rỡ vừa vui tươi của ngày tết, của những đêm ngày tết trong nhà ấm cúng, khi ngoài gió bấc lạnh lùng reo trong bóng tối.

Hoa đào, với em gái hoa mai, hai thứ hoa ngày tết – chị hồng tươi như má hồng cô con gái lúc mới về nhà chồng, em trắng trong như bông hoa tuyết. Hai chị em đều đầy những vẻ xuân mới đẹp, cùng cánh hoa mơn mởn, cùng nhị vàng lấm tấm. cùng những giò lá non xanh xanh.

Mỗi một nụ hoa là một nụ cười, giữ cái vẻ hồng bí mật, cái màu hồng tươi và sáng như buổi bình minh đợi giọt sương reo để nở cánh lụa mềm. Nụ cười của người thiếu nữ xinh tươi, mang bao nhiêu cái vui mơ màng của vẻ đẹp.

Đây là cái rực rỡ, vẻ sán lạn, sáng sủa của màu vàng: bông hoa cúc, cánh hoa cong uốn mình chen trong đám lá mềm. Đây là một bông hoa vui vẻ, sự tươi đẹp hoàn toàn, không mong manh, không ẻo lả. Chậu cúc vàng người ta để ngoài thềm như để đón xuân vào, như để khoe khoang với khách cái sung sướng đầy đủ của những ngày tết đầu năm mới.

Chợ hoa đào Tết, Hà Nội năm 1929. Phục chế ảnh màu: Vietnamcolored
Người bán hoa cúc ở chợ Đồng Xuân, Hà Nội, Tết năm 1929. Phục chế ảnh màu: Đại Nam phục ảnh

Màu vàng chói lọi và long lanh của bông kim tháp, màu vàng nhạt của bông hoàng mẫu đơn, màu trắng nhẹ của bông phấn hồng, một loạt màu rực rỡ, ganh nhau nổi trên thảm lá xanh. Còn màu đỏ mờ lẫn màu vàng ấm cúng của cánh bồ nhung, như một tấm nhung tơ óng ả, nhiều chỗ sám đen như một đêm mùa hạ. Còn những cánh tơi bời của bông bạch mẫu đơn lả lơi trước gió nữa.

 Hoa cúc chỉ là một loài hoa trang sức cho những ngày vui vẻ. Cái rực rỡ của màu hoa làm cho cảnh tết rực rỡ thêm, làm cho quần áo mới thêm tươi đẹp, làm cho rượu mùi sành trong cốc pha lê thêm nồng. Không có màu gì hợp hơn với màu đỏ của xác pháo rải rác trên thềm.

Hoa ngày tết cùng vui với người trong ngày tết. Hoa thủy tiên, hoa đào và hoa cúc thi nhau làm cho ngày tết thêm tươi đẹp, thêm vui vẻ.

Người ta không đến tận chỗ hoa nở để thưởng hoa, người ta bắt hoa phải đến tận nhà để mua vui cho mình. Bông hoa ngày tết là những cô tiên nữ đem cái xuân đầm ấm vào trong một căn phòng.■  

Blog tư liệu Tags:phong tục, Tết

Post navigation

Previous Post: Những tục lạ ngày Tết xứ Nghệ
Next Post: Tết Trung thu: Lễ hội của rồng và mặt trăng

More Related Articles

Tết miền Bắc Blog tư liệu
Tết Nguyên đán của người Bắc Kỳ vào thế kỷ XVII qua ghi chép của linh mục Ý Blog tư liệu
Những phiên chợ đặc biệt trong dịp Tết Blog tư liệu
Thú chơi ngày Tết của thanh niên ta ngày xưa như thế nào? Blog tư liệu
Tìm hiểu về ruộng Tịch điền và nghi lễ cày Tịch điền ở nước ta qua các triều đại phong kiến Blog tư liệu
Ý nghĩa và cổ tục ngày Tết Nguyên đán Việt Nam Blog tư liệu

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

  • Tạp chí Phương Đông Official Channel
  • Thư viện Nguyễn Văn Hưởng Fanpage
Tạp chí Phương Đông số tháng 10-2024

Chuyên đề

  • Việt Nam trên báo Mỹ
  • Tạp chí Phương Đông

Kết nối với chúng tôi

Nguồn tài liệu

  • The Vietnam Center and Sam Johnson Vietnam Archive
  • MSU Vietnam Group Archive
  • The Wilson Center Digital Archive
  • The National Security Archive
  • CIA Historical Collections
  • Office of the Historian – U.S. Department of State
  • National Archives
  • Internet Archive
  • United Nations Archives
  • Journal of Vietnamese Studies
  • Harvard-Yenching Library
  • Yale University Digital Collections: Maurice Durand Han Nom
  • Digital Libraries – Gallica – BnF
  • Les Archives nationales d’outre-mer
  • Bulletin de l’École française d’Extrême-Orient
  • Sách Đông Dương – Thư viện QGVN
  • Thư tịch Hán Nôm – Thư viện QGVN
  • Báo chí số hóa – Thư viện QGVN

Bài mới

  • Tầm nhìn từ Lịch sử
  • NHỮNG KHOẢNH KHẮC QUYẾT ĐỊNH TRONG NGÀY 30/4/1975 (Kỳ 2)
  • Hồi kết của cuộc chiến ở Đông Dương (1954)
  • Lịch sử Trường Quốc Học Huế
  • Trang phục người dân An Nam

Lưu trữ

TRƯNG BÀY KỶ VẬT CHIẾN SĨ

Tags

1945 1954 1975 Bảo Đại Báo chí Chiến tranh Việt Nam Chiến tranh Đông Dương chế độ thực dân chủ nghĩa thực dân Chủ tịch Hồ Chí Minh CIA Cách mạng Tháng Tám giới thiệu sách Hoa Kỳ Huế Hồ Chí Minh Hà Nội Mỹ nghệ thuật ngoại giao Ngô Đình Diệm Ngô Đình Nhu Nhật phong trào phản chiến phong tục phản chiến Pháp POW/MIA Quan hệ Việt - Mỹ Sài Gòn thuộc địa Thập niên 1960 Thực dân Pháp triều Nguyễn Tết tình báo Vietnam War Việt Minh Việt Nam Cộng hòa Việt Nam thời hậu chiến Việt Nam trên báo Mỹ văn hóa Đảo chính Đông Dương Đông Nam Á

Đăng ký

  • ĐĂNG KÝ LÀM THẺ
  • ĐĂNG KÝ TẢI TÀI LIỆU SỐ
  • Miền đất vàng Đông Dương Xuất bản
  • Giải phóng Xuất bản
  • Nước mắt mùa thu Xuất bản
  • Con đường thiên lý: Hành trình kỳ lạ của các sứ bộ Anh Quốc tới Việt Nam thế kỷ 17 – 19 Xuất bản
  • Cuộc chiến của tôi với CIA: Hồi ký của Hoàng thân Norodom Sihanouk Xuất bản
  • Tầm nhìn từ Lịch sử Xuất bản
  • Biển Đông – Nhìn từ góc độ lịch sử và pháp lý Xuất bản
  • Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa Xuất bản
  • Pol Pot: Mổ xẻ một cơn ác mộng Xuất bản
  • Chợ Lớn 1955: Ký và họa Xuất bản
  • Thế giới đang thay đổi – Trật tự đa cực xuất hiện Xuất bản
  • Thắng địa Thăng Long – Địa linh đất Việt Xuất bản
  • Một góc nhìn thời cuộc Xuất bản
  • Chuyến thăm Hà Nội Xuất bản
  • Nước Nga trong thế giới đa cực Xuất bản

Copyright © 2025 Thư viện Nguyễn Văn Hưởng.