Skip to content
  • ĐĂNG KÝ LÀM THẺ
  • ĐĂNG KÝ TẢI TÀI LIỆU SỐ
Thư viện Nguyễn Văn Hưởng

Thư viện Nguyễn Văn Hưởng

CỔNG THÔNG TIN – NVH LIBRARY'S PORTAL

  • Trang chủ
  • Giới thiệu
    • Giới thiệu thư viện
    • Đội ngũ nhân sự
    • Liên hệ
    • Báo chí
    • Tuyển dụng
  • Dịch vụ thư viện
    • Câu hỏi thường gặp
    • Bảng giá dịch vụ
    • Đăng ký làm thẻ
    • Đăng ký tài khoản Thư viện số
  • Tài nguyên
    • Blog tư liệu
    • Xuất bản
    • Tin tức
  • Danh mục sách
  • Thư viện số
  • Trưng bày trực tuyến
  • Toggle search form
  • Lịch sử và nguồn gốc đồng bào Thượng Blog tư liệu
  • Hiệp định sơ bộ 6/3/1946 – Sách lược đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta – qua tài liệu của Pháp Blog tư liệu
  • Ghi chú mật và báo cáo giám sát của Pháp về Nguyễn Ái Quốc năm 1920 Blog tư liệu
  • Ngựa và voi trong tín ngưỡng của người An Nam Blog tư liệu
  • Sự sụp đổ của chính quyền Nguyễn Văn Thiệu qua hồi ký Trần Văn Đôn Blog tư liệu
  • Chiến thuật phục kích, tấn công của du kích Nam Bộ qua phân tích của Cố vấn quân sự Mỹ tại Sài Gòn Blog tư liệu
  • Ngày Johny về trong khúc quân hành – hay chẳng bao giờ về nữa Blog tư liệu
  • Chẳng có chuông nào rung cho hòa bình Blog tư liệu
  • Chiến tranh Đông Dương và những người phụ nữ bị nước Pháp lãng quên Blog tư liệu
  • George Coedès và các công trình nghiên cứu về cổ sử Đông Nam Á Blog tư liệu
  • Tường thuật Ngày Độc lập trên báo Trung Bắc Chủ Nhật Blog tư liệu
  • Cựu binh Mỹ trở về từ Việt Nam: Chiến đấu để rồi bị bỏ mặc Blog tư liệu
  • Du lịch Quảng Bình năm 1931 Blog tư liệu
  • Hồ Chí Minh – Một con người kiên định Blog tư liệu
  • Chủ tịch Hồ Chí Minh và cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc dưới ngòi bút của học giả Hoa Kỳ Blog tư liệu

Vua cuối cùng của triều đại cuối cùng xin thoái vị

Posted on 08/09/202315/09/2023 By editor No Comments on Vua cuối cùng của triều đại cuối cùng xin thoái vị

Thanh Tịnh

Bài gốc đăng trên báo QĐND số 5888, 21/8/1977, được in lại trong cuốn hồi ký “Bình Trị Thiên tháng Tám năm Bốn lăm” (nhiều tác giả, NXB Thuận Hóa xuất bản năm 1985).

Đó là một buổi chiều mùa thu trời mát dịu, trong kinh thành Huế trước cửa Ngọ Môn. Đại biểu gái trai, già trẻ của sáu huyện Phú Vang, Phú Lộc, Hương Trà, Hương Thủy, Phong Điền, Quảng Điền từ núi xuống, từ biển lên, từ đồng quê đến cùng với các tầng lớp nhân dân thành phố Huế đã tập hợp đông đủ, hàng ngũ chỉnh tề trên quãng sân cỏ trải rộng từ trước cửa Ngọ Môn đến chân cột cờ. Đứng phía trước là 18 hàng nữ sinh mặc quần trắng, áo dài trắng. Tiếp theo sau là các đoàn phụ nữ mặc áo dài tím, quần trắng. Đoàn quân nhạc gồm 130 người do ông Minh chỉ huy đứng bên phải. Các đoàn bộ đội với súng trường cắm lưỡi lê sáng loáng đứng bên trái. Các đoàn thanh niên, học sinh mặc áo sơ mi trắng, quần xanh đứng phía sau cùng. Phía chính giữa là đại biểu nhân dân tỉnh Thừa Thiên và thành phố Huế gồm gần một vạn người mặc áo đủ màu, đủ kiểu, xếp thành một ô vuông rất lớn. Không một ai đứng ra ngoài ô vuông này. Mấy o bán chè, mấy em bán kẹo, mấy bác kéo xe đến đây để tìm khách hàng cũng được mấy anh thanh niên trật tự thu xếp chỗ đứng mời vào trong ô vuông trên. Đúng là hình ảnh một khối đoàn kết chặt chẽ và vững bền. Nổi bật lên trong ô vuông này, giữa rừng người này là cờ đủ cỡ to nhỏ bay phần phật, là khẩu hiệu cách mạng, súng, gươm, giáo, gậy, mác, đòn xóc dựng lên tua tủa, san sát.

Tất cả đều đứng yên lặng. Không khí uy nghi và trang nghiêm lạ thường.

Đúng 3 giờ chiều. Bảo Đại bịt khăn vàng, mặc áo vàng, lên đứng trên lầu cửa Ngọ Môn phía bên trái. Đoàn đại diện của Chính phủ lâm thời ta đứng bên phải.

Tiếng loa bỗng vọng lên:

“Yêu cầu toàn thể đồng bào lắng nghe bản tuyên bố xin thoái vị”.

Nhân dân đã yên lặng càng yên lặng.

Bảo Đại cầm sẵn cuộn giấy trắng trong tay liền mở ra đọc. Hai tay cầm giấy hơi run. Giọng ngập ngừng, chậm chạm, như vừa đánh vần vừa đọc. Vốn Bảo Đại hằng ngày chỉ quen nói tiếng Pháp. Bảo Đại đọc nhỏ, hai loa nhỏ phát ra tiếng không lớn lắm, nhưng vì nhân dân hết sức yên lặng nên cũng nghe được khá rõ.

“… Trẫm xin đặt hạnh phúc của trăm họ lên trên ngai vàng của trẫm…”

Câu này có ý nói Vua xin thoái vị để làm thường dân và xin đặt hạnh phúc của nhân dân lên trên hết, ở địa vị cao đẹp nhất. Phải nhận câu này ý hay, nhưng Bảo Đại lại đọc không trôi chảy lắm, khi đọc xong lại dừng một chút như muốn nuốt một tiếng thở dài.

Bảo Đại đã đọc xong bản tuyên bố xin thoái vị. Không một tiếng vỗ tay. Nhân dân yên lặng. Bảo Đại đưa tay mở cúc áo ở cổ như vừa bị ngạt thở. Như được ai nhắc, Bảo Đại liền quay về bên phải, hai tay nâng chiếc khay trên đã đặt sẵn ấn và kiếm (tượng trưng cho quyền lực của nhà Vua) rồi hơi nghiêng mình trao cho đồng chí Trần Huy Liệu, đại diện Chính phủ lâm thời ta thu nhận. Khi đồng chí Trần Huy Liệu tiến ra phía trước đưa khay lên cao như giới thiệu ấn, kiếm đã về tay nhân dân thì tiếng vỗ tay mới nổ vang và kéo dài như sấm.

Từ trên Ngọ Môn, tiếng loa lại vang lên: “Hạ cờ cũ xuống!”

Cờ quẻ ly, cờ của Chính phủ thân Nhật Trần Trọng Kim (giống như cờ ba que, chỉ khác que giữa bị cắt đôi thành hai que ngắn) đang từ trên đỉnh cao rớt xuống nhanh như giọt nước mắt lớn sa xuống đất. Trên Ngọ Môn, Bảo Đại cùng với đoàn người trong chính phủ bù nhìn nhìn cờ xuống cũng ủ rũ cúi đầu xuống theo.

Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Trần Huy Liệu (phải) nhận thanh kiếm nạm ngọc từ Vua Bảo Đại trong lễ thoái vị chiều 30/8/1945 tại Ngọ Môn, Huế. Ảnh: Lưu trữ Cộng hòa Pháp
Chiếc ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” đúc năm 1823 (thời Vua Minh Mạng) được Vua Bảo Đại bàn giao cho chính quyền cách mạng trong lễ thoái vị. Chiếc ấn lưu lạc ở Pháp trong nhiều năm, mới đây đã được một người Việt Nam mua lại từ nhà đấu giá Millon (Pháp). Ảnh: www.millon.com

Tiếng loa lại vang lên: “Mời tất cả hướng ra kỳ đài!”

Hàng ngàn người cùng một lúc quay lưng phía Ngọ Môn, phía Hoàng cung để nhìn ra phía kỳ đài, tức là phía sông Hương, phía núi Ngự, phía Nam của Tổ quốc. Lần này các đoàn thể thanh niên đứng hàng đầu.

Tiếng loa tiếp vang lên dõng dạc, dồn dập: “Phát năm tiếng lệnh! Quốc ca! Thượng quốc kỳ!”

Ba yêu cầu đề ra cùng một lúc. Tất cả đều làm rất ăn khớp. Giữa tiếng lệnh từ trên thành cao nổ vang trời, bản Quốc ca cất lên uy nghiêm hùng tráng thì là cờ đỏ sao vàng cũng từ từ vươn lên, vươn lên oai hùng giữa trời mây bát ngát.

Hàng chục ngàn người cùng một lúc nhìn theo cờ ngẩng đầu lên cao, nhìn thẳng, tự hào, hiên ngang, hùng dũng.

Blog tư liệu Tags:1945, Bảo Đại, Huế

Post navigation

Previous Post: Thái Nguyên trong ngày Tổng khởi nghĩa
Next Post: Trong cuộc hội kiến với đại biểu các nhật báo ở Hà Nội, ông Vĩnh Thụy đã tuyên bố ý kiến sau khi thoái vị

More Related Articles

Đặc phái viên Edmund Roberts các sứ bộ ngoại giao Hoa Kỳ đầu tiên sang Việt Nam, các năm 1832 và 1835 Blog tư liệu
Tháng 8 năm 1945 qua hồi ký của Cố vấn Masayuki Yokoyama Blog tư liệu
Thanh niên trí thức Việt Nam đi vào cuộc Cách mạng Tháng Tám như thế nào? Blog tư liệu
Mệ Bông: Những ký ức về cung đình xưa Blog tư liệu
Hình ảnh Bảo Đại và các chính khách tại Hội nghị Hương Cảng 1947 Blog tư liệu
Hồ Chủ tịch nói về nội trị, ngoại giao nước nhà trong những ngày đầu độc lập Blog tư liệu

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

  • Tạp chí Phương Đông Official Channel
  • Thư viện Nguyễn Văn Hưởng Fanpage
Tạp chí Phương Đông số tháng 10-2024

Chuyên đề

  • Việt Nam trên báo Mỹ
  • Tạp chí Phương Đông

Kết nối với chúng tôi

Nguồn tài liệu

  • The Vietnam Center and Sam Johnson Vietnam Archive
  • MSU Vietnam Group Archive
  • The Wilson Center Digital Archive
  • The National Security Archive
  • CIA Historical Collections
  • Office of the Historian – U.S. Department of State
  • National Archives
  • Internet Archive
  • United Nations Archives
  • Journal of Vietnamese Studies
  • Harvard-Yenching Library
  • Yale University Digital Collections: Maurice Durand Han Nom
  • Digital Libraries – Gallica – BnF
  • Les Archives nationales d’outre-mer
  • Bulletin de l’École française d’Extrême-Orient
  • Sách Đông Dương – Thư viện QGVN
  • Thư tịch Hán Nôm – Thư viện QGVN
  • Báo chí số hóa – Thư viện QGVN

Bài mới

  • Nguyễn Trung Trực – một “Kinh Kha” chống Pháp của miền Nam
  • Tài liệu giải mật Nixon, Kissinger và những kế hoạch theo chiến lược “Kẻ điên rồ” trong năm 1969
  • Nixon và cuộc diệt chủng Campuchia
  • Phóng viên chiến trường nước ngoài và cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc Việt Nam
  • Tầm nhìn từ Lịch sử

Lưu trữ

TRƯNG BÀY KỶ VẬT CHIẾN SĨ

Tags

1945 1954 1975 Bảo Đại Báo chí Chiến tranh Việt Nam Chiến tranh Đông Dương chế độ thực dân chủ nghĩa thực dân Chủ tịch Hồ Chí Minh CIA Cách mạng Tháng Tám giới thiệu sách Hoa Kỳ Huế Hồ Chí Minh Hà Nội Mỹ nghệ thuật ngoại giao Ngô Đình Diệm Ngô Đình Nhu Nhật phong trào phản chiến phong tục phản chiến Pháp POW/MIA Quan hệ Việt - Mỹ Sài Gòn thuộc địa Thập niên 1960 Thực dân Pháp triều Nguyễn Tết tình báo Vietnam War Việt Minh Việt Nam Cộng hòa Việt Nam thời hậu chiến Việt Nam trên báo Mỹ văn hóa Đảo chính Đông Dương Đông Nam Á

Đăng ký

  • ĐĂNG KÝ LÀM THẺ
  • ĐĂNG KÝ TẢI TÀI LIỆU SỐ
  • Nước Nga trong thế giới đa cực Xuất bản
  • Chuyến thăm Hà Nội Xuất bản
  • Một góc nhìn thời cuộc Xuất bản
  • Biển Đông – Nhìn từ góc độ lịch sử và pháp lý Xuất bản
  • Con đường thiên lý: Hành trình kỳ lạ của các sứ bộ Anh Quốc tới Việt Nam thế kỷ 17 – 19 Xuất bản
  • Thế giới đang thay đổi – Trật tự đa cực xuất hiện Xuất bản
  • Giải phóng Xuất bản
  • Đối thoại với các phái đoàn Hoa Kỳ Xuất bản
  • Cuộc chiến của tôi với CIA: Hồi ký của Hoàng thân Norodom Sihanouk Xuất bản
  • Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa Xuất bản
  • Thắng địa Thăng Long – Địa linh đất Việt Xuất bản
  • Chợ Lớn 1955: Ký và họa Xuất bản
  • Nước mắt mùa thu Xuất bản
  • Tầm nhìn từ Lịch sử Xuất bản
  • Miền đất vàng Đông Dương Xuất bản

Copyright © 2025 Thư viện Nguyễn Văn Hưởng.